Tôi còn nhớ, một lần ngồi ở quán cafe Đinh tại Hà Nội trong những ngày tháng đi bụi. Tôi bắt chuyện với một nhóm bạn trẻ người Malay ngồi gần tôi. Họ nói rằng Malaysia nhỏ hơn Việt Nam, tôi đã khá bất ngờ và mở bản đồ lên coi. Và chỉ cho anh bạn Malaysia rằng ngoài phần đất chính thì Malaysia thì đúng là nhỏ hơn Việt Nam thật, nhưng còn có phần đảo rộng lớn phía bên kia đại dương, và cộng lại thì nó lớn hơn Việt Nam mà. Anh bạn Malaysia nhanh chóng trả lời rằng chủ yếu là tính phần đất liền thôi. Từ đó, tôi đã luôn nung nấu ý định một ngày được khám phá vùng đất bên đảo của Malay.
Chuỗi bài viết về hành trình Borneo (đang được cập nhập):
- Khám phá Kota Kinabalu, thành phố biển náo nhiệt
- Labuan, đêm giao thừa trên đảo nhỏ
- Khám phá Labuan, những bảo tàng và vùng biển vắng
- Một chiều khám phá Brunei, vương quốc Hồi giáo giàu có
- Bị “xin đểu” ở Brunei và ngủ đêm trong sở Cảnh Sát
- Không gục ngã ở Miri – Thành phố biển và những cung đường rừng
- Phố cảng Sibu – thành phố Thiên Nga cùng những thăng trầm lịch sử
Lãnh thổ của Malay được chia thành hai phần. Tây Malaysia là phần đất chính, nằm trên bán đảo Peninsula. Phần còn lại là Đông Malaysia, nằm trên hòn đảo Borneo rộng lớn. Nhưng kinh tế của Malaysia chủ yếu tập trung tại phần bán đảo, Phía Borneo giàu tài nguyên dầu mỏ được khai thác để đóng góp vào ngân sách liên bang, nhưng chỉ trích lại 5% cho phía Borneo.
Trong dịp Tết nguyên đán vừa rồi, tôi có được 7 ngày nghỉ và đã tận dụng thời gian đó để làm một chuyến đi bụi dọc theo phần lãnh thổ phía đông của Malaysia. Vùng đất nằm trên đảo Borneo. Nhưng trước khi chia sẻ với các bạn về chuyến đi này, tôi muốn giới thiệu sơ bộ về hòn đảo Borneo này.

Hòn đảo của những số 3
– Là hòn đảo lớn thứ 3 trên thế giới: đứng sau Greenland và Australia. Diện tích đảo lên đến 743.300 km vuông, và là hòn đảo lớn nhất Châu Á.
– Là đảo duy nhất trên thế giới có 3 quốc gia riêng biệt: Malaysia, Brunei và Indonesia. Trong đó phần lớn diện tích của đảo thuộc về Indonesia, hướng đông của đảo. Phần nhỏ hơn về hướng Tây thuộc chủ quyền của Malaysia với 2 bang là Sabah và Sarawak, ngoài ra còn các hòn đảo gần đó thuộc vùng lãnh thổ Labuan của Malaysia. Đất nước nhỏ nhất ở Borneo là Vương quốc Brunei giàu có, vương quốc bị chia rời thành 2 phần riêng biệt tách rời nhau (phần lãnh thổ chính và vùng đất tách rời Temburong).
– Là hòn đảo cao thứ 3 thế giới: Tại bang Sabah của Malaysia, tọa lạc ngọn núi Kinabalu nổi tiếng, với độ cao 4095m, là ngọn núi cao nhất Đông Nam Á.
Đa dân tộc, đa văn hóa
Trước khi tôi tới borneo tôi cứ nghĩ nơi này đa phần là những người malay và dân tộc bản địa. Nhưng tôi đã rất ngạc nhiên khi ngồi tại phòng chờ ở Sân Bay, xung quanh tôi toàn là người Hoa, tôi bắt chuyện với một người thì mới biết là bên đó có rất nhiều người Hoa sinh sống. Và thực sự là vậy, xuyên suốt chiều dọc của Đông Malay trên đảo Borneo, bất kì thành phố nào tôi đi qua đều có đông đảo những người Hoa, chùa và các cơ sở kinh doanh của người Hoa. Thậm chí có thười gian người Hoa di cư tới nơi đây đã thành lập nên nhà nước Lanfang, nhưng không tồn tại lâu trong lịch sử.
Các nhóm dân tộc chiếm đa số tại đây bao gồm: Malay, Banjar, Orang Ulu, Hoa, Kadazan-Dasun (theo Wikipedia).
Văn hóa của các bộ tộc thiểu số ở đây cũng được chú trọng bảo tồn (theo những gì tôi thấy trong chuyến đi ở Đông Malay). Một số nơi vẫn có những bộ tộc sống sâu trong rừng. Đặc biệt là những Long house, là một dạng nhà được dựng bằng gỗ trên mặt nước rất dài, có nhiều cũng sinh sống trong đó.
Để cảm nhận được nhiều những văn hóa đặc sắc của nơi đây, các bạn có thể đến thăm thành phố Kuching thuộc bang Sarrawak, nơi có những tour đi vào rừng, ở lại cũng như các show biểu diễn nghệ thuật dân tộc.

Tự nhiên được bảo tồn và du lịch ở Borneo
Về tự nhiên, nơi đây được bảo tồn rất tốt, dọc chiều dài Đông Malay có rất nhiều các khu vực rừng quốc gia, để các bạn tham quan, trekking… Nếu các bạn nhìn trên Google Earth, các bạn có thể thấy được là mảng xanh chiếm phần lớn diện tích. Đủ để thấy tự nhiên nơi đây được bảo tồn tốt thế nào. Bên cạnh đó còn có các bãi biển và đảo rất đẹp, kết hợp với văn hóa đặc sắc, đủ để các bạn tha hồ khám phá.
Ở Borneo ngoài việc trekking trong các khu rừng quốc gia, thăm thú các hòn đảo nhỏ, đắm chìm với các bãi biển cát trắng. Các bạn còn có thể tìm kiếm các tour du lịch để đi sâu vào rừng và ở lại, trải nghiệm cuộc sống với nhóm dân tộc thiểu số, ở lại Long house.
Ngọn núi Kinabalu cao nhất đông Nam Á cũng là một điểm đến thú vị đối với các bạn thích leo núi và chinh phục bản thân. Nhiều địa điểm khác sẽ được tôi liệt kê trong các bài sắp tới.

Về chuyến đi bụi Borneo của bản thân
Đây là một chuyến đi bụi mà tôi đã đi theo tinh thần backpack nhất có thể. Không có một lịch trình cụ thể cho từng ngày, tôi chỉ lên danh sách những thành phố, thị trấn mà tôi tới. Sau đó, mặc kệ ngọn gió đưa tôi tới đâu. Tôi đem theo lều, và sẵn sàng ngủ ngoài đường. Phương tiện chính để di chuyển giữa các thành phố, lãnh thổ là xe bus. Phần còn lại là tôi phụ thuộc vào đôi chân mình, những quãng xa hơn, tôi Hitch Hiking.
Trong chuyến đi, tôi đã trải qua nhiều chuyện bất ngờ, vui sướng tột độ với những cảnh quan đặc sắc ở Kota Kinabalu. Lạnh sống lưng khi một mình trong khu nghĩa trang ở Labuan lúc trời đã tối. Qua đêm trong sở cảnh sát thủ đô Brunei. Mệt đến nỗi tưởng chừng như sắp đổ gục khi trekking cả ngày trong rừng ở Miri. Lang thang vô định ở Sibu. Trải nghiệm văn hóa đặc sắc của các dân tộc bản địa ở Kuching.
Một chuyến đi nhiều màu sắc, nhiều trải nghiệm mới, có thêm những người bạn mới, biết thêm nhiều câu chuyện thú vị từ những người bạn đến từ khắp nơi. Và trên hết, thách thức ý chí của bản thân khi cuốc bộ hàng tiếng với chiếc balo nặng trịch, trở nên thật bình tĩnh trong lúc nguy bách để xử lý tình huống, rồi đôi lúc cũng bơ vơ, lạc lõng nơi xứ lạ, chỉ mong cho tới giờ xe bus chạy vì chẳng biết phải làm gì ở đó nữa…
Có nhiều địa điểm tôi đã đi và chưa đi được, nhưng cũng sẽ cố gắng liệt kê ra càng nhiều thông tin cho các bạn càng tốt. Nhưng không chỉ có những thông tin, mà còn là những trải nghiệm của cá nhân tại vùng đất xa xôi này.
Tất cả những sắc thái của hành trình đó sẽ được tôi thuật lại trong các bài viết sắp tới về Borneo.
