Có lẽ đối với nhiều bạn tại Việt Nam, cái tên Labuan này nghe thật lạ lẫm, bạn nào mà thắc mắc cái tên này đọc thế nào? câu trả lời là ghi sao đọc vậy: “La bu an” nhưng chữ “bu” và “an” thì đọc dính vào nhau một xíu. Đây là một hòn đảo nằm ở bờ Tây đảo Borneo, gần với Brunei. Labuan từng là một phần của bang Sabah nhưng tới năm 1984, Sabah nhượng lại Labuan cho chính quyền Liên Bang Malaysia thì nơi này trở thành lãnh thổ liên bang Labuan (Federal Territory of Labuan), bao gồm đảo Labuan và 6 đảo nhỏ lân cận. Hiện nay, Labuan là trung tâm thương mại và tài chính xa bờ của Liên bang Malaysia. Dự định ban đầu của tôi là đi từ Kota Kinabalu thẳng đến Brunei, nhưng sau khi nghe mấy người bạn nói là có thể đi phà tới Labuan xong rồi từ Labuan đi phà qua Brunei. Tôi liền thay đổi suy nghĩ của mình và quyết định khám phá hòn đảo nhỏ bé và yên bình này.
Đọc thêm: Khám phá Labuan, những bảo tàng và vùng biển vắng
Du lịch bụi ở đảo Labuan
Nhiều người từ phía Đông Malaysia và thậm chí cả ở Brunei đều thích đến Labuan để tiệc tùng, vì nơi đây miễn thuế bia rượu, giống Langkawi. Chuyến phà khởi hành từ KK lúc 13h30, tôi nhanh chóng kiếm cho mình một chỗ và tranh thủ ngủ vì hải trình này kéo dài hơn 3 tiếng. Tới bến phà của Labuan tôi, cũng lập tức mua vé cho chuyến phà ngày mai đi Brunei, ra khỏi bến phà thì cũng đã hơn 5 giờ. Vì thế tôi nhanh chân di chuyển giữa các con đường trong thị trấn trung tâm để nhìn ngắm trước khi màn đêm kéo tới. Đầu tiên tôi tới phố đi bộ Labuan Walk, lúc này vắng tanh, tôi tới quảng trường trung tâm thì có công trường đang thi công dang dở nên cũng chẳng có gì thú vị.

An’Nur Jamek Mosque – Nhà thờ hồi Giáo

Tôi đi bộ thêm một quãng nữa, từ xa đã thấy thấp thoáng bóng dáng phần mái và hai cái tháp của nhà thờ Hồi giáo An’Nur, thế là tôi tìm đường để đi tới đó. Vì cũng đã là chiều muộn, nhà thờ đã đóng cửa, nên tôi chỉ có thể nhìn ngắm từ bên ngoài mà thôi. Đây là nhà thờ Hồi giáo duy nhất trên hòn đảo nhỏ này, được xây dựng từ năm 1982 đến năm 1987 và mở cửa vào ngày 1 tháng 2 năm 1988. Kiến trúc của nhà thờ là sự kết hợp giữa phong cách Brunei Malay và Thổ Nhĩ Kì, kết quả là tạo nên một nhà thờ Hồi giáo với dáng vẻ độc đáo, trong đó phần mái vòm là nổi bật hơn cả.


Sau khi tham quan xong nhà thờ An’Nur, tôi tiếp tục đi bộ một đoạn dài nữa để đến nghĩa trang chiến Tranh Labuan. Tôi bước vội hơn, vì lúc này mặt trời đã mất dạng và nền trời đã chuyển sang màu cam bởi những tia nắng cuối ngày hắt lên. Tôi vừa đi vừa nhìn ngắm hai bên đường để cảm nhận một Labuan thật bình yên. Tối nay là đêm giao thừa, nhưng lúc này đã nghe râm ran tiếng pháo. Có những góc trông như làng quê Việt Nam, đường đất với những hàng cây xanh mướt hai bên, nhà gỗ kiểu truyền thống Malaysia, mấy em nhỏ chơi đùa, chạy nhảy ríu rít trước sân… Vác cái ba lo kềnh càng trên lưng, người dân đi ngang thấy tôi thì đều quay qua chào bằng một nụ cười thân thiện. Đang tận hưởng sự êm ái nhẹ nhàng trong chiều tàn ngày cuối năm, thì bỗng từ ngôi nhà bên đường, một chú chó đen to tướng chạy xăng xăng ra, sủa lên nghe chát chúa phía trước tôi. Kiểu như ở Việt Nam thì tôi đã có thể hù nó lại cho nó sợ mà bỏ đi, nhưng ở đây lạ nước lạ cái, lỡ nó “phập” cho tôi một miếng coi như là về thành dưỡng thương mất thôi. Thế là tôi đành nhượng bộ, bước đi chậm lại, để nó ngưng sủa đi, tôi bước thêm vài bước, thì nó lại dở trò, sủa um sùm. Tôi cứ kệ, và bước đi thật chậm để tránh khinh động nó, nhưng nó vẫn cứ lì lợm bám theo tôi mãi. Cứ phài vừa đi vừa dè chừng phía sau, mỗi khi nó bám lại quá gần thì tôi đứng khựng lại cho nó khỏi đi theo. Chị chủ nhà phía trong kia gọi với ra nhưng nó vẫn cứ lì mà sủa về phía tối. Một hồi, chị phải đi ra lôi nó về nhà, không còn mối đe dọa nào nữa, tôi lại phơi phới bước tiếp.
Một mình tại nghĩa trang chiến tranh Labuan trong đêm tối
Tới được nghĩa trang chiến tranh Labuan thì trời cũng đã tối mù, từ phía bên ngoài hàng rào, tôi đã thấy được rất nhiều ngôi mộ hình vuông màu trắng nằm ngay hàng thẳng lối. Tới cửa vào nghĩa trang, chẳng có quầy thông tin hay người canh gác gì cả. Tôi bước vào trong, lúc này đây, chỉ có mình tôi và gần 4 nghìn ngôi mộ giữa màn đêm mịt mùng. Tôi đứng trước đài tưởng niệm và cúi chào 2 bên nơi có những hàng mộ, tôi dành một khoảng im lặng để nghĩ về những điều khủng khiếp mà chiến tranh đã gây ra, không chỉ riêng tại quê hương Việt Nam mình, không chỉ riêng ở Labuan nơi tôi đang đứng mà trên toàn thế giới này… Chiến tranh luôn đi kèm với đau thương. Tôi nhớ đến đoạn mô tả chiến tranh nghiệt ngã trong phần đầu của cuốn “Chiến tranh và hòa bình” hay như trong đoạn mở màn của bộ phim “Giải cưu binh nhì Ryan”…

Nghĩa trang chiến tranh Labuan là nơi chôn cất của 3908 người dân và binh linh trong chiến tranh thế giới lần thứ hai. Nơi đây không chỉ có nấm mồ của những người địa phương, mà còn là của người Anh, Úc, Ấn Độ, Sarawakian, Brunei, Bắc Borneo,.. Hình như, chỉ là hình như thôi, tôi đã có ý định là sẽ cắm trại lại ngủ qua đêm ở trong nghĩa trang đó thì phải??? Nhưng tôi đã rời khỏi đó không lâu sau khi hiến một cơ số máu cho lũ muối đói bu dày đặc quanh người tôi. Và vì tôi cũng chẳng có mang theo đồ ăn nước uống gì, tôi chưa ăn bữa tôi nữa mà.

Quãng đường để về lại trung tâm Labuan là tầm 3km và với sức lực còn lại cộng thêm cái balo cồng kềnh thì có thể sẽ mất khoảng một tiếng để đi bộ. Tôi quyết định, đi nhờ xe, Hitch Hiking, và cũng thật may mắn khi vừa đưa tay ra xin đi nhờ thì đã có người dừng lại đón tôi. Đó là anh bạn tên Ho, đang công tác tại Labuan trong ngành điện lực, anh hỏi thăm tôi về chuyến đi và hỏi xem tôi từ đâu đến. Anh khá ngạc nhiên khi biết tôi là người Việt Nam. Anh đang trên đường lên lại văn phòng công ty để sử dụng wifi, chứ ở phòng trọ của ảnh thì không có wifi nên hơi chán. Anh cho tôi biết hôm sau, anh sẽ về lại Miri, một thành phố thuộc bang Sarawak của Malaysia trên đảo Borneo. Và để tới Miri thì anh phải đi qua Brunei, tôi cũng vui mừng cho anh biết rằng Brunei và Miri đều nằm trong danh sách điểm đến của tôi, và sẽ rất tuyệt vời nếu được gặp lại anh ở đó. Tôi xin số điện thoại để giữ liên lạc với anh. Trước khi chào tạm biệt, anh còn nhắn nhủ tôi là nếu vào địa phận Brunei thì không được đem theo thuốc lá, rượu bia, hay bất kì chất kích thích gì, vì điều đó bị cấm ở vương quốc Hồi giáo giàu có kia.
Đêm giao thừa lang thang nhớ quê nhà
Tôi lại tiếp tục lang thang khắp các con đường tại thành phố Victoria, thủ phủ của bang Labuan. Vì là đêm giao thừa, và cộng đồng người Hoa ở nơi đây khá đông đảo, nên khắp nơi đều có dấu hiệu của Tết nguyên đán từ những dòng chữ đỏ dán trên tường, rồi thì những hàng lồng đèn treo khắp nơi trong phố, tiếng tùng xèng múa lân vang dội, còn nữa, tiếng pháo, tiếng pháo vẫn râm ran từ lúc tôi đặt chân lên hòn đảo tới bây giờ. Tất cả những thứ đó, càng làm cho tôi thêm thấy lạc lõng giữa chốn này, mọi năm, giờ này thì tôi đang ở nhà với gia đình (trừ năm trước là tôi về quê thôi), chuẩn bị cúng kiếng giao thừa. Nhà cửa thì chắc chắn đã gọn gàng sạch sẽ vì các thành viên trong gia đình đã cật lực dọn dẹp, tô sửa mấy ngày trước đó. Rồi tôi lại nhớ tới món thịt kho, dưa chua, bánh chưng, chả giò các loại. Tôi nhớ Tết ở Việt Nam, tôi cũng nhớ nhà nữa..
Bước về phía một công viên nho nhỏ, nơi mọi người đang tụ tập xung quanh một ban nhạc đường phố, ngồi xuống một cái ghế đá và thưởng thức màn trình diễn sôi động, họ hát tiếng Malay, nên chả hiểu được gì, nhưng cũng may mắn là họ còn xen kẽ một số bài tiếng Anh. Thi thoảng cũng có vài người tiến tới phía ban nhạc và đặt vài tờ tiền, hoặc đồng xu vào cái hộp đựng đàn được mở ra phía dưới đất để ủng hộ cho ban nhạc nọ. Thứ âm nhạc sôi động đó cũng đã giũ bớt đi những phiền muộn trong lòng, tôi lại nhấc mông lên và tìm kiếm bữa tối. Những tiêu chí được đặt ra là chỗ đó phải mát mẻ, có phòng vệ sinh, có thể ngồi lâu, có wifi, có chỗ cắm sạc,… Vì thế, không chỗ nào tiện hơn mấy cửa hàng đồ ăn nhanh, và trên đảo này thì cũng chỉ có KFC thôi. Tôi cuốc bộ thêm tầm hơn 1 km nữa để tới cửa hàng KFC. Vào trong, chọn cho mình một món ăn, rồi đi lên lầu, bày các đồ đạc ra để cắm sạc. Sau đó tôi đi rửa tay chân, mặt mũi và đánh chén bữa tối đã muộn của mình. Tôi ngồi lại đây tầm hơn 2 tiếng để sạc điện thoại, máy ảnh, nói chuyện với bạn bè, và cũng vì chẳng biết đi đâu nữa. Chưa tới lúc phải đi ngủ mà.
Chùa Kwang Fook Kong
Bước ra khỏi KFC sau khi sạc đầy pin máy ảnh, và đánh răng súc miệng. Tính kiếm chỗ dựng lều gần biển thì nghe tiếng trống lân vang dội. Tôi tò mò đi theo tiếng động náo nhiệt đó qua một vài con đường nhỏ thì thấy nhóm múa lân nhỏ, chỉ có 2 người điều khiển lân, một người đánh trống, một người khua chiêng, đang vào xông đất cho các nhà dân và cửa hàng ở đó. Đứng nhìn họ một lúc rồi tôi lại đi tiếp cho tới khi thấy được ngôi chùa Kwang Fook Kong. Ngôi chùa được trang hoàng nhiều những lồng đèn, một chú lớn tuổi đang châm xăng để mồi lửa cho nấy cây nhang to, cao trước sân chùa. Vài người trong chánh điện đang thắp nhang cầu nguyện cho năm mới. Thấy tôi đừng mấp mé ngoài chánh điện không dám bước vào, có chú lớn tuổi từ phía trong đi lại chỗ tôi tươi cười, và ra hiệu cho tôi vào đi. Tôi ngập ngừng chỉ vào cái quần đùi của tôi đang mặc, chú ấy bảo không sao, cứ vào, và chụp hình thoải mái. Tôi bước vào trong cầu nguyện cho gia đình, bạn bè, chụp vài tấm hình xung quanh.
Một hồi tôi quay ra lại ngoài sảnh chùa, những cây nhang lớn giờ đây đang bốc khói nghi ngút, mờ mịt hết không gian, gần đó, có hai mẹ con đang đốt giấy hóa vàng. Bước ra cửa chùa thì một nhóm thanh niên Malay đang đi dạo, thấy tôi liền hô to: “Cung hỉ pát chài” :D. Thật vui khi bông dưng nhận được lời chúc chúc năm mới từ những người xa lạ.
Cắm trại ở biển vắng
Tôi còn nhớ lúc đi nhờ xe của Ho, tôi có nhìn thấy một bãi biển nằm tách biệt với khu đông dân cư và có nhiều cây phi lao cao vút. Lúc đó tôi đã chọn sẽ cắm trại tại khu vực này cho đêm nay. Bước ra khỏi chùa Kwang Fook Kong, mở Google Máp trên điện thoại lên và tìm đường tới bãi biển. Lúc này, đã là giao thừa, tiếng pháo lại nổ lớn hơn, nhiều hơn và liên tục hơn. Bãi biển tối mịt, tôi dùng đèn flash điện thoại để soi đường, khi ra tới mép biển thì trong bóng tối, tôi thấy có hai người đàn ông đang đứng câu cá, tôi lại bắt chuyện với một người, và hỏi họ liệu có an toàn không nếu tôi dựng lều và ngủ qua đêm ở đây. Họ bảo không sao cả, cứ yên tâm. Tôi trò chuyện thêm xíu nữa rồi đi lại phía mấy gốc cây và bắt đầu dựng lều. Lần đầu tiền sử dụng, và ánh sáng yếu ớt từ cái đèn pin làm tôi tốn khoảng 15 phút để hoàn thành. Cho hết đồ đạc và balo vào trong lều, và ngã lưng xuống, không khí hơi nóng nực nên tôi không phủ lớp vải bạt lên mà chỉ để cửa lưới nhằm tránh bị hút máu bởi mấy con muỗi. Ấy thế mà tôi vẫn nghe vo ve quanh tai, sáng dậy có mấy con muỗi, bụng căng tròn đến độ bay không nổi đậu trong thành lều. Dĩ nhiên, bọn chúng đã phải trả giá bằng sinh mạng vì dám hút máu của tôi =))). Tôi từ từ chìm vào giấc ngủ trong khi tiếng pháo vẫn vang vọng, sóng biển vẫn rì rào và tiếng nói chuyện vẫn râm ran của hai anh chàng câu cá đêm nọ.
Đây là lần đầu tiên tôi cắm trại một mình, mà còn lại là ở nơi xa lạ nữa nữa. Nhưng dù sao thì mọi thứ cũng đã rất ổn 😀